(Kliknij na zdjęcie aby powiększyć)

JESTEŚ TERAZ NA STRONIE www.albumbrzesc.polserwer.pl

BRZEŚĆ NAD BUGIEM I TWIERDZA BRZESKA

NA TLE HISTORII POLSKI I KRESÓW WSCHODNICH II RP

UNIKALNE ZDJĘCIA, PLANY I DOKUMENTY Z OKRESU OD XVII DO XX WIEKU ZOSTAŁY ZEBRANE I OPISANE Z MYŚLĄ O ZACHOWANIU PAMIĘCI O KRESACH II RP DLA PRZYSZŁYCH POKOLEŃ

Album zawiera 4540 opisanych zdjęć, planów i dokumentów, które przedstawiają:

MIASTO

Brześć w czasie zaborów, zdjęcia z lat 1900-1918, str. 1,

obiekty Brześcia z okresu międzywojennego - str. 55,

Państwową Straż Pożarną, Pocztę Polską, Polskie Koleje Państwowe z rozkładem jazdy pociągów i Policję Państwową - str. 83, 85, 87,

mapę drogową wschodniej Polski i spis telefonów Brześcia - str. 60, 84,

stacje radiowe na Kresach - str. 84,

szkoły, legitymacje nauczycieli i uczniów oraz świadectwa szkolne - str. 68,

kościoły, cerkwie, synagogi i cmentarze - str. 62, 103,

kościelne metrykalne świadectwa ślubów, urodzin i zgonów - str. 75,

śluby w synagodze, w kościele ewangelickim i katolickim oraz w cerkwi prawosławnej - str. 65, 112, 105, 111,

krajobraz Polesia - rzeki, jeziora, kanały i góry - str. 44,

uzdrowiska i kurorty na Kresach - str. 29,

wieś poleską - str. 4,

miasta województwa poleskiego i kresów, nazwiska wybitnych Polaków tam urodzonych i ich groby - str. 8, 17, 51,

zdjęcia mieszkańców Brześcia i Polesia ukazujące modę na Kresach w latach 1920-1939, str. 73, 78,

autorów książek z okresu miedzywojennego i współczesnych, piszących o Brześciu, Twierdzy i Polesiu - str. 53,

obiekty współczesnego Brześcia - str. 95, 117,

Muzeum Przyrodniczo-Łowieckie w Uzarzewie w powiecie poznańskim oraz Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu - str. 42,

stałą wystawę ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej w Muzeum Narodowym w Lublinie - str. 94.

Muzeum Historyczno-Etnograficzne w Sierpcu, w Drohiczynie, we Włodawie nad Bugiem i w Lubaczowie w województwie podkarpackim - str. 42, 44,
oraz na Białorusi w Brześciu, w Skokach koło Brześcia, w Pińsku, Motolu, w Bezdzieżu, w Worocewiczach i w Wasiliszkach - str. 113, 114, 115, 116,

Muzeum Adama Mickiewicza w Zaosiu i w Nowogródku oraz Juliusza Słowackiego w Krzemieńcu - str. 117,

ZAMEK - TWIERDZA

zamek obronny Berestie z XIII wieku - str. 1,

wydarzenia historyczne od czasu uzyskania przez Brześć praw miejskich w 1390 r. - str. 1,

zawartą Unię Lubelską w 1569 r. - str. 1,

etapy budowy carskiej twierdzy w latach 1836-1915, str. 3,

powstanie kościuszkowskie w 1794 r. - str. 6,

powstanie listopadowe w 1830 r. i styczniowe w 1863 r. - polski zryw narodowy przeciwko rosyjskiemu zaborcy - str. 6,

Marszałka J. Piłsudskiego - str. 13,

uzyskaną przez Polskę niepodległość w 1918 r. - str. 8,

wojnę polsko-bolszewicką i wyprawę kijowską w 1920 r. - str. 11,

Twierdzę z lat 1919-1939, str. 32,

Przewrót Majowy w 1926 r. i aneksję Zaolzia w 1939 r. - str. 16, 17,

jednostki wojskowe IX Poleskiego Okręgu Korpusu z siedzibą dowództwa w twierdzy - dowódców dywizji i pułków, legitymacje służbowe i odznaki pułkowe - str. 18,

poleską brygadę korpusu ochrony pogranicza sformowaną w 1925 r. - str. 27,

Marynarkę Wojenną i Flotyllę Rzeczną MW w Pińsku - str. 26,

przysięgi rekrutów według Roty wojskowej - str. 30,

umundurowanie i uzbrojenie żołnierzy WP do 1939 r. - str. 46,

agresję Niemiec i Związku Sowieckiego na Polskę 1 i 17 września 1939 r. - str. 49, 58,

wybuch II wojny światowej - str. 49,

walki o twierdzę w 1939, 1941 i w 1944 r. - str. 50, 66, 74,

Generała Wł. Andersa - bitwy pod Lenino w 1943r. i Monte Cassino w 1944r. - str. 73, 74,

rzeź wołyńską w latach 1939-1945 - str. 71,

śmierć gen. Karola Świerczewskiego pseudonim "Walter" i akcję odwetową "Wisła" - str. 72,

zagładę Żydów w czasie okupacji niemieckiej, powstanie Żydów w getcie warszawskim i Muzeum Martyrologii Żydów w Warszawie - str. 69,

zbrodnię katyńską, deportację Polaków na Sybir i Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku - str. 61, 63, 66,

zdobycie Berlina i podpisanie kapitulacji przez III Rzeszę zakończyło w 1945r. II Wojnę światową w Europie - str. 75,

parady zwycięstwa w Moskwie 1945r., Londynie, Paryżu i w Nowym Jorku 1946r. - str. 76,

Muzeum Wojska Polskiego w Białymstoku - str. 67,

Muzeum Obrony i pamiątkowy kompleks twierdzy wzniesiony w latach 1969-1971, str. 79,

Muzeum Krajoznawczo-Archeologiczne "Berestie" powstałe w 1982r. - str. 83,

JERZY GRUSZCZYŃSKI

POLSKA

Bydgoszcz, telefon 733527499

Słowo wstępne

Urodziłem się na Polesiu w wojskowym szpitalu w Twierdzy brzeskiej. W Brześciu nad Bugiem mieszkałem do 1946 r. Przez sentyment do mego miejsca urodzenia i do rodzinnego miasta w okresie kilku lat opracowałem ten album. Jest to pierwsze takie opracowanie, w którym zdjęcia ustawione chronologicznie pochodzące z kilku źródeł stworzyły obszerny materiał. Album opracowałem z myślą o Polakach urodzonych na Polesiu, a szczególnie w Brześciu. Osoby te oglądając zdjęcia będą mogły powspominać spędzone za Bugiem młodzieńcze lata, które są zawsze bliskie i drogie sercu. Pragnąłbym również udostępnić go osobom, które będą zainteresowane utraconymi Kresami wraz z dawną stolicą województwa poleskiego i Twierdzą. Dlatego będę chciał zapropagować album w dostępnej mi prasie i poprzez internet.

Mijają lata, a tęsknota pozostała za rodzinnym krajem, grobami najbliższych, za ulicami i krajobrazem miasta. Co parę lat (od 1985 r. do 2012 r.) odwiedzałem rodzinne strony i te kilkudniowe pobyty w Brześciu były wzruszającym przeżyciem. Mam też tragiczne wspomnienia związane z terrorem okupantów – agresorów z zachodu i wschodu Polski, jak również wspomnienia wojenne związane z przejściem frontów w 1939, 1941 i 1944 roku. W rezultacie tego uległo zniszczeniu dużo domów w mieście i prawie wszystkie obiekty w twierdzy posiadające wartość historyczną i architektoniczną. Całkowicie zostały zniszczone klasztory z przełomu XVI i XVII wieku oraz budynki szpitala.

Przed wojną Brześć liczył 53 000 mieszkańców, a obecnie ma 350 000.

Dziękuję instytucjom i osobom, których materiały zostały wykorzystane w albumie.

Zastrzegam prawa autorskie do mojego albumu w internecie!